Boşanma veya herhangi bir ilişkinin sonlanması durumunun birey üzerindeki etkisinin yas süreci gibi olduğunu bilmek gerekir. Bu sürecin etkileri çocuklar üzerinde de görülür.
Ayrılık ve yas birbiriyle benzerlik gösterir. Ayrılan kişinin bunu bilmesi yaşadıklarını ve çocuğunda gördüğü davranışları anlamlandırabilmesi için önemlidir.
Yas süreci basamaklarının ayrılık süreciyle olan önemli benzerlikleri şu şekildedir:
1.Evre- Şok: “Bu benim başıma geliyor olamaz” denen dönemdir. Hissizlik, kafa karışıklığı, inanamama durumudur.
2.Evre- İnkar: “Ben bunun başıma gelmesine izin veremem” durumudur. Bir çocuk boşanma konusunda konuşmayı reddedebilir ve hiçbir şey değişmemiş gibi davranabilir. Çocuğun yalanlarının yakalanmaya başlanması da bu durumun içindedir. Çocuğun yaptığı aslında yalan konuşmak değil, inkardır.
3.Evre- Kızgınlık: İçlerindeki öfke her şeye ve herkese yöneltilebilir. Çocuklar kızgınlıklarını evde, okulda veya oyun oynarken sinir patlamaları şeklinde yaşayabilirler.
4.Evre- Pazarlık: “Acaba şöyle böyle yapsaydım ayrılamamış olabilir miydik” şeklinde kendini suçlama dönemidir. Çocukların da en çok takıldıkları süreçtir. Bu süreçteyken çok başarılı bir çocuk, sürekli müdürün odasına çağrılıyor olabilir. Bunun sebebi anne babayı yan yana getirme isteğidir. ‘Birbirlerini bir defa görseler tekrar birlikte yaşarlar’ fantezisi yüzünden olay yaratırlar. Bu yüzden ayrılığın nedenleri çocuğa tek tek anlatılmalıdır.
5.Evre- Depresyon: “Bana ne, ne olursa olsun”, “hayatım mahvoldu” dönemidir. Yetişkinler ve ergenler rastgele cinsel ilişki, uyuşturucu ve alkole başvurabilir. Çocuklarda ise fazla/az yemek yeme veya uyuma durumu olduğunda fark edilmelidir. Önemli olan depresyonun süresidir. Bir aylık depresyondan sonra kişi birazcık olsun iyileşme gösteriyor mu yoksa durum aynı veya daha kötüye mi gidiyor diye bakılır. Eğer daha kötüye gidiyorsa yardım alınmalıdır.
6.Evre- Kabullenme: “Başarabildim”, “iyi olacağım” noktasına gelmektir. Gelecekle ilgili olumlu planlar yapabilmeyi içeren süreçtir.
Bu evrelerden birinde takılı kalma söz konusu ise veya bu sürecin tamamlanması beklenenden uzun sürüyorsa bir uzman desteğine başvurulması uygun görülür.
Comentários